Niedobór witaminy D

Niedobór witaminy D

Obecnie badania dostarczają nam niepokojących danych. W krajach Unii Europejskiej w tym w Polsce obserwuje się często niedobory witaminy D we krwi mimo tego, że głównym jej źródłem dla organizmu jest synteza tego związku w skórze przy udziale promieni świetlnych o niebieskiej fali długości. Poza tym drugim źródłem dla organizmu jest żywność zarówno produkty roślinne jak i zwierzęce z zaznaczeniem dla ostatnich.
Witamina D w zasadzie spełnia w organizmie funkcje hormonu i wpływa na pracę całego organizmu. Większość komórek naszego ciała zawiera w swojej błonie (błona komórkowa dla komórki jest jak ściany domu dla mieszkańca) łapki wychwytujące witaminę D w krwi nazywane receptorami witaminy D i w każdej z tych komórek witamina ta spełnia jakąś rolę. Niedobory witaminy D powiązano z wieloma rodzajami chorób dotykających mieszkańców krajów współczesnych jakimi są:
> Choroby układu krwionośnego,
> Choroby układu odpornościowego, choroby autoimmunologiczne,
> Cukrzyca typu II, otyłość,
> Choroby układu nerwowego, choroby neurodegeneracyjne,
> Choroby nowotworowe,
> Choroby wątroby, nerek, układu poruszania się (układ mięśniowy i kostny).

Wszystkie te choroby rozwijają się wraz z wiekiem przy czym każda starsza osoba cierpi na którąś z nich. Każdy lekarz powinien interesować się tą witaminą przy terapii tych chorób. Metabolizm witaminy D w organizmie ma silny związek z tymi chorobami a łącząc to z częstymi niedoborami występującymi w naszym kraju w skali całego kraju możemy poprawić zdrowie a nawet uratować życie w prosty sposób zapewniając odpowiednią ilość witaminy D organizmowi. Zawsze jest rozwiązanie na to, bo przy braku kąpieli słonecznej czy niedoborach występujących mimo zmian żywieniowych rozwiązanie stanowi suplementacja w kapsułkach bądź płynie (forma płynna jest lepsza).

Warto wspomnieć, że przy niedoborach żywieniowych, we krwi uznawanych za poziom poniżej 20 ng/mL aktywnej witaminy D, przy zbyt niskim jej poziomie poniżej 29 ng/mL występuje silne ryzyko rozwoju chorób zależnych od witaminy D i większość Europejczyków znajduje się pod tą kreską… (stąd dużą uwagę zwraca się na sztuczne wzbogacanie żywności w witaminę D). Natomiast powyżej 30 ng/mL ryzyko zmniejsza się a najlepiej by wynosił 50 ng/mL. Badanie poziomu witaminy D we krwi nie jest drogie w stosunku do korzyści jakie uzyskujemy z tego badania a mianowicie informacji o tym czy na wystarczającym poziomie ona się znajduje. Jest to jedno z badań które powinniśmy wykonywać kilkukrotnie w ciągu roku dla obserwowania reakcji swojego organizmu na syntezę skórną witaminy D w zależności od pory roku oraz w celach profilaktycznych.

Zalecenie dotyczące spożycia witaminy D dla zdrowej dorosłej osoby wynoszą nie mniej niż 2000 IU/dzień (zalecenie od Hollick, bardzo dobrze znającego metabolizm witaminy D) przy czym kilkukrotnie większe dla ludzi otyłych. Tutaj w interwencji dietoterapeutycznej jasno widać, że na początku należy zmierzyć poziom aktywnej formy witaminy D we krwi i założyć z wysokim prawdopodobieństwem, że konieczna w zastosowaniu będzie suplementacja witaminą D dla szybkiego pozbycia się niedoboru. Patrząc na badania poziomu witaminy D we krwi przez wyniki niedoborów występujących w naszym kraju (i Europie) w okresie zimowym można śmiało założyć niedobór, zaoszczędzić na badaniu i włączyć suplementację w ilości 1000 IU, maksymalnie 2000 IU. Podejście to jest oszczędne choć działa się tutaj nieco na oślep.
Z kąpielą słoneczną jest o tyle dobrze że wystarczy prawdopodobnie kilkanaście minut z odkrytymi rękoma i nogami w upalny dzień, w południe by dostarczyć odpowiednią ilość witaminy D choć badania są sprzeczne i zależne w dużym stopniu od wieku osoby, genetyki, pory roku, szerokości geograficznej czy pigmentacji skóry (czarnoskórzy potrzebuję 5-10 dłuższej ekspozycji na światło niż biali dla syntezy takiej samej ilości aktywnej witaminy D). W jasne ciepłe dni można wykorzystać miły początek dnia by wyjść na spacer i pobudzić cały organizm na nowy dzień. Światło dochodzące do naszych oczu jest przetwarzane w oku na sygnały nerwowe, które w mózgu interpretowane są jako “hej, zaczyna się dzień czas cały organizm obudzić!”. Poza tym w oku wytwarza się duża ilość witaminy D, tak więc dla obudzenia się z nocy, poprawy nastroju i złapania sił witalnych wychodzimy bez okularów przeciwsłonecznych, ani bez filtrów przeciwsłonecznych. Preparat z ochroną przeciwsłoneczną SPF równym 8 zmniejsza syntezę witaminy D w skórze o 95% przy czym SPF 15 już w 99%. Jeśli zamierzamy skorzystać z kąpieli słonecznej, spędźmy chwilę na słońcu bez preparatów zabezpieczających przed poparzeniem słonecznym (ps. są one jednym z powodów niedoborów witaminy d i paradoksalnie podnosi to ryzyko rozwoju choroby nowotworowej).

Takie spacery mogą być codziennym rytuałem osoby starszej z problemami zdrowotnymi gdyż pobudzi to także układ mięśniowo-kostny do pracy i wzmocni go. Niestety u ludzi starszych oraz o ciemnej karnacji ilość witaminy D powstająca w skórze jest mniejsza i spada wraz z wiekiem. Osoby dorosłe w tym kobiety po menopauzie i ludzie starsi są szczególną grupą ludzi, którzy powinni stale dbać o odżywienie witaminą D.

Spacery mają dużo pozytywów w sobie dla wszystkich tym bardziej dla osób starszych. Jeśli są to osoby samotne lub cierpią na jakąś chorobę układu krwionośnego bądź po zawale wartą uwzględnienia terapią jest zakup zwierzęcia, którym pacjent będzie się opiekował. Tworzenie bliskiej relacji z kimś wytwarza pozytywną energię w ciele za czym idzie też fizjologia organizmu i dzięki temu lepsza regeneracja tkanek w tym serca. Wiadomo też że ludzie starsi mniej się poruszają a ich mięśnie ulegają rozkładowi. Ten zanik mięśniowy ma duży związek z niedostatkiem witaminy D przy czym zastosowanie suplementacji bardzo tutaj pomaga. Skurcze mięśni poza tym powodują wytwarzanie miejscowych związków stymulujących wzrost mięśni. Aktywność fizyczna związana jest również z zdrowiem układu kostnego z którym osoby starsze mają duże problemy.

Pytanie, co z zimą? Organizm ma zdolność przechowywania mniej aktywnej formy witaminy D w tkance tłuszczowej (witamina D jest rozpuszczalna w tłuszczach dlatego pamiętaj o tłuszczach w diecie) i może ją wypuszczać do krwi przez dwa miesiące więc na jakiś znaczny okres czasu zapasy istnieją. Aczkolwiek nie zmienia to faktu że nawet w słonecznie dni wielu ludzi ma niedobory witaminy D. W okresie zimy warto zaopatrzyć się w lampę UV emitującą odpowiednią długość fali (290-315) bo wartość natężenia promieniowania w tym okresie może być zbyt niskie (poniżej 20 mJ/cm2) dla indukcji syntezy witaminy D.

Jedną z funkcji jakie spełnia witamina D w organizmie jest regulacja metabolizmu wapnia w organizmie w tym jego obrocie w kościach. Hipowitaminoza działa bardzo szkodliwe na kości prowadząc do spadku ich gęstości i większego ryzyka złamania. Spełnienie zapotrzebowania organizmu na wapń prawdopodobnie nie przyniesie tyle korzyści co wysycenie organizmu witaminą D.

W żywności witaminę D znajdziemy w tłustych rybach choć ze względu na zanieczyszczenia mórz jesteśmy zmuszeni z większości z nich zrezygnować aczkolwiek poza tym dostarczymy ją z tranu oraz z suszonych grzybów na słońcu (i z pieczarek!). Jeśli nie jesteś pewny co do bezpieczeństwa higienicznego kupowanych przez siebie ryb polecam tran (dzięki temu dostarczysz dużo niezbędnych kwasów omega 3). W 100g produkty te zawierają od 16 do 27 mikrogram witaminy D (~600-1000 IU) choć i tak ma się to nijak jak do kąpieli słonecznej. Poza tym mleko oraz produkty mleczne dobrze się tu spisują choć mleka nie polecam osobom chorym czy starszym, zwłaszcza mleka sklepowego.

Przyczyny niedoboru
Przyczyny niedoboru witaminy D to;
< najczęściej zbyt mała ekspozycja na promienie świetlne i niedobory żywieniowe, < mutacje genetyczne, choroby wątroby, < chroniczne schorzenia nerek, < choroby nowotworowe, < zaburzenia wchłaniania w przewodzie pokarmowym, W przypadku występowania któregoś z czynnika warto sprawdzić poziom witaminy D we krwi oraz wprowadzić działania korygujące dla pozbycia się niedoboru stosując suplementację 2000-7000 IU dziennie aż do wyrównania poziomu witaminy we krwi.

Dodaj komentarz