Leki refundowane występują w grupie leków wydawanych tylko na receptę. Do grupy tej zaliczają się także wyroby medyczne oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, dostępne tylko z przepisu lekarza. Zatem nie mogą nimi być wszystkie inne preparaty stosowane w samoleczeniu i wydawane bez recepty. NFZ częściowo pokrywa koszt leku refundowanego, co oznacza, że pacjent w aptece zapłaci jedynie część, a nawet w niektórych przypadkach otrzyma lek bezpłatnie.
Wszystkie zasady dotyczące leków refundowanych (m.in. lista i ceny), reguluje ustawa refundacyjna, która w Polsce obowiązuje od 2012 roku. Zatem każda apteka w kraju powinna przestrzegać cen, dopłat i obowiązujących limitów. Listy leków i produktów refundowanych publikowane są co dwa miesiące na stronie Ministerstwa Zdrowia: www.mz.gov.pl Ceny leków są wraz z publikacją listy aktualizowane. Tego wymaga ustawa refundacyjna, zatem sześć razy w roku ceny ulegają zmianie. Pierwszego listopada 2020 roku, weszła w życie kolejna, zaktualizowana lista leków refundowanych. Aktualne informacje możemy także uzyskać na stronie: www.ktomalek.pl
Pierwszeństwo na listach leków refundowanych mają produkty, które przy minimalnych kosztach leczenia, gwarantują wysoką skuteczność. Zwykle różnice w cenie są nieznaczne, jednak gdy pojawia się na liście nowy lek, zwłaszcza specjalistyczny, mogą być to duże dysproporcje. Wynika to ze zmniejszonego limitu finansowania przez NFZ i pacjent musi dopłacić sam.
Czym jest limit finansowania? To nic innego jak kwota, określona dla każdego leku, do której NFZ pokrywa część ceny. Jeśli lek kosztuje 150 zł, a limit finansowania wynosi 100zł, to do 100 zł pacjent ma refundację. Natomiast powyżej limitu, czyli kwoty 100 zł, pacjent płaci sam-dopłata wynosi 50 zł.
W Polsce występują cztery poziomy odpłatności za leki refundowane (do wysokości limitów):
-leki bezpłatne B,
-leki z opłatą ryczałtową R,
-leki ze zniżką 30%,
-leki ze zniżką 50%.
Produkty wydawane z odpłatnością ryczałtową, dotyczą leków stosowanych powyżej 30 dni lub nie dłużej niż 30. Opłata ryczałtowa to kwota 3,20 zł. Jeśli lek kosztuje 100 zł, a limit finansowania wynosi również 100 zł, to za lek z symbolem “R” na recepcie, pacjent zapłaci 3,20 zł. Od stycznia 2020 roku ryczałt za leki recepturowe (wykonywane na miejscu) wynosi 13 zł.
Leki z odpłatnością 50% dotyczą wszystkich tych, używanych nie dłużej niż 30 dni. Zatem, jeśli kwota leku to 100zł, przy takim samym limicie finansowania przez NFZ, to pacjent z receptą o odpłatności 50% zapłaci za lek 50 zł. Podobnie sytuacja wygląda przy odpłatności 30%. Warto wiedzieć, że do grupy leków bezpłatnych, na recepcie jako “B” zaliczamy leki na: nowotwory złośliwe, zaburzenia psychotyczne i upośledzenia umysłowe oraz choroby zakaźne groźne dla populacji.