Czym jest i jak objawia się zespół policystycznych jajników?
Zespół policystycznych jajników, zwany w skrócie PCOS, to coraz powszechniejszy problem endykrynologiczny u kobiet. Szacuje się, że to schorzenie dotyka obecnie od 4% do 6% kobiet w wieku rozrodczym. Wiąże się ono z zaburzeniami cyklu menstruacyjnego, insulinoopornością i nadmiernym owłosieniem ciała. Dokładna przyczyna zachorowań na Zespół policytstycznych jajników nie jest jeszcze znana, jednak genetyka i styl życia mogą w znacznym stopniu przyczyniać się do występowania tej choroby, jako, że dotyka ona głównie kobiety z nadwagą i otyłością. Insulinooporność, która często towarzyszy temu schorzeniu powoduje wzrost poziomu glukozy i insuliny we krwi. To z kolei prowadzi do zwiększonej aktywności 5-alfa reduktazy. Za tą nazwą kryje się enzym, którego małe ilości występują w mięśniach. Zamienia on testosteron w dyhidotestostreon, zwany w skrócie DHT. Jest to hormon odpowiedzialny za występowanie cech męskich w organizmie. W przypadku kobiet cierpiących na zespół policystycznych jajników, zwiększona ilość DHT prowadzi do zaburzeń ich profilu androgenicznego i dlatego dochodzi u nich do zaburzeń cyklu menstruacyjnego oraz nadmiernego owłosienia na twarzy lub innych partiach ciała.
PCOS a sposób odżywiania
Jako, że zespół policystycznych jajników dotyka zwykle kobiety o masie ciała obiegającej od normy, zaleca się im zmianę nawyków żywieniowych i aktywność fizyczną. To schorzenie może jednak dotykać nawet i szczupłe dziewczyny, ale i w ich przypadku zmodyfikowanie diety i codzienna porcja ruchu przyczynia się do łagodzenia objawów choroby. Co zatem powinna jeść kobieta cierpiąca na zespół policystycznych jajników? Przy tym schorzeniu poleca się głównie dietę niskowęglowodanową. Węglowodany są rozkładane na glukozę, która wnika do krwioobiegu. Następnie wydzielana jest insulina i ma za zadanie pomóc mięśniom, komórkom tłuszczowym i wątrobie wchłaniać glukozę. Jak już mówiliśmy, zespołowi policystycznych jajników towarzyszy często insulinooporność. To oznacza, że organizm uodpornił się na insulinę i glukoza nie jest poprawnie wchłaniana. Wtedy trzustka wyrzuca jeszcze więcej insuliny, by rozprawiała się z glukozą. Wytwarza się błędne koło, ciało nie reaguje poprawnie na hormon biorący udział w trawieniu węglowodanów, a kobieta ociera się o ryzyko zachorowania na cukrzycę typu II.
Jak zwalczać objawy i dolegliwości towarzyszące PCOS?
Warto pamiętać, że do insulinooporności, wynikającej często z zespołu policystycznych jajników, przyczynia się również ilość tkanki tłuszczowej u osoby dotkniętej problemem. Jeśli więc ograniczenie węglowodanów nie pociąga za sobą utraty nadmiaru kilogramów, wiele się nie wskóra. Badania wykazały, że dobrym rozwiązaniem dla kobiet, które cierpią na PCOS jest dieta bogata w kwasy tłuszczowe jednonienasycone i wielonienasycone oraz o niskim indeksie glikemicznym. Spożywanie takich produktów jak tłuste ryby, orzechy, pestki i nasiona dyni, słonecznika czy sezamu, awokado, oliwki i oliwa z oliwek czy nawet gorzkiej czekolady o dużej zawartości kakao i małej ilości cukru, może z znacznym stopniu łagodzić objawy choroby. Wprawdzie dieta oparta na tej grupie żywności jest zdrowa, jednak należy pamiętać, że nie należy ona do jedzenia o niskiej kaloryczności. Dlatego przy komponowaniu jadłospisu warto poprosić o poradę dietetyka, który stworzy dla nas indywidualnie dobraną dietę, w razie potrzeby wzbogaconą o niezbędną suplementację. Istnieją również badania łącząc witaminę D i prebiotyki z łagodzeniem objawów PCOS. Ważny jest także wysiłek fizyczny, jednak zamiast spędzania długich godzin na siłowni, kobietom dotkniętym zespołem policystycznych jajników i towarzyszącej mu insulinooporoności zaleca się krótki, ale intensywny trening. Świetnie sprawdzi się u nich więcej trening interwałowy, pilates czy szybka tabata. W połączeniu z odpowiednią dietą, odpowiednią ilością snu i wypoczynkiem redukującym poziom stresu, taka aktywność fizyczna może w znacznym stopniu zniwelować dolegliwości wywołane przez PCOS. Wprawdzie nie istnieje sposób na skuteczne wyleczenie się z zespołu policystycznych jajników, jednak zmiana stylu życia i sposobu odżywiania pod okiem specjalistów złagodzi objawy i poprawi komfort życia kobiet cierpiących na to schorzenie.